W 1940 roku rozpoczęto budowę kwatery Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych Rzeszy.  Zajmowała obszar 250 ha. W odróżnieniu od pobliskiego Wilczego Szańca nie została wysadzona w powietrze podczas wycofywania wojsk niemieckich. Do dziś przetrwały wszystkie schrony oraz bunkry infrastruktury technicznej.

Pierwsze prace w Mamerkach rozpoczęto w 1940 roku, a rok później przeniósł się tu sztab generalny. Kwatera powstała ze względu na plan „Barbarossa”, operację inwazji na Związek Radziecki. Budowę prowadzono pod kryptonimem „Askania”, tym samym, który stosowano przy wznoszeniu kwatery „Wilczy Szaniec”, odległej o 18 kilometrów. Kwatera w Mamerkach zajęła obszar 250 hektarów. Łącznie powstało ponad 200 obiektów, ponad 30 żelbetonowych, w tym 2 ukończone schrony typu ciężkiego, konstrukcyjnie podobne do schronów „Wilczego Szańca”. Cały obszar kwatery występował pod kryptonimem „Mauerwald”. Wydzielono podstrefy „Quelle” (Źródło), „Fritz” i „Brigitten Stadt” (Miasto Brygidy). Pierwsza strefa obejmowała obszar od szosy do brzegów jeziora Mamry. Znajdowały się tu schrony przeciwlotnicze, dom kwatermistrza, wartownie oraz obiekty techniczne, siłownie i kotłownia. W strefie drugiej leżącej między szosą, a linią kolejową Kętrzyn-Węgorzewo, znajdowały się budynki operacyjne sztabu, mieszkania oficerów, dworzec kolejowy oraz obiekty techniczne. Strefa trzecia obejmowała obszar południowy kwatery. Mieszkały tu osoby zatrudnione w służbach pomocniczych, telegrafistki, telefonistki, sekretarki, obsługa kuchni, kasyn i hoteli. Tu znajduje się jedyny użytkowany obecnie obiekt kwatery, wykorzystywany jako dojrzewalnia serów. W kwaterze przebywało wielu czołowych, niemieckich dowódców wojskowych, między innymi feldmarschałek Friedrich Paulus i generał Heinz Guderian. Stacjonowali tu fińscy, węgierscy i japońscy attache wojskowi. W kwaterze składali wizytę przywódcy państw sprzymierzonych z Finlandii, Rumunii i Węgier, a także Hitler i Mussolini.

PLAN KWATERY MAMERKI

2. Schron obronny V2 (2 pomieszczenia)
3. Schron stacji transformatorowej
4. Schron obronny K5 (5 pomieszczeń)
5. Schron obronny V2 – kwatermistrza gen. E. Wagnera
6. Schron obronny (punkt widokowy)
7. Przepompownia wody
8. Schron V2
9. Schron V2
10. Stacja transformatorowa
11. Kotłownia centralnego ogrzewania
12. Siłownia energetyczna
13. Schron K5 – szefa Wydziału Obce Armie Wschód gen. Gehlena
14. Schron K5 – szefa Wydziału Operacyjnego gen. Adolfa Heusingera
15. Schron K5 – szefa Wojsk Łączności gen. E. Fellgiebela
16. Schron V2 – szefa Służby Transportowej gen. Gercke
17. Ruiny dworca kolejowego
18. Schron V2 – szefa Wydziału Organizacyjnego gen. H. Stieffa
19. Schron K5 – oficera łącznikowego Marynarki Wojennej komandora Conradi
20. Schron V2
21. Schron V2
22. Schron V2
23. Kotłownia centralnego ogrzewania
24. Siłownia energetyczna
25. Schron V2
26. Schron V2
27. Schron V2
30. Schron służb łączności
31. Fundament pod schron przeciwlotniczy

 

Skip to content